Brihat Jataka by Varahamihira [Sanskrit/English]

by Michael D Neely | 2017 | 105,064 words

The Sanskrit text and English translation of the Brihat Jataka of Varahamihira.

Chapter 25 - Death

yad yat phalaṃ narabhave kṣamam aṅganānāṃ tat tad vadet patiṣu vā sakalaṃ vidheyam |
tāsāṃ tu bhartṛmaraṇaṃ nidhane vapustu lagnendugaṃ subhagatāstamaye patiśca
|| 1||
[Analyze grammar]

yugmeṣu lagnaśaśinoḥ prakṛtisthitā strī sacchīlabhūṣaṇayutā śubhadṛṣṭayośca |
ojasthayośca manujākṛtiśīlayuktā pāpā ca pāpayutavīkṣitayorguṇonā
|| 2||
[Analyze grammar]

kanyāivaduṣṭā vrajatīhadāsyaṃ sādhvī samāyā kucaritrayuktā |
bhūmyātmajaṛkṣe kramaśo'ṃśakeṣu vakrārkijīvendujabhārgavānām
|| 3||
[Analyze grammar]

duṣṭā punarbhūḥ saguṇā kalājñā khyātā guṇaiścāsurapūjitaṛkṣe |
syāt kāpaṭī klībasamā satī ca baudhe guṇāḍhyā pravikīrṇakāmā
|| 4||
[Analyze grammar]

svacchandā patighātinī bahuguṇā śilpinyasādhvīndubhe |
nrācārā kulaṭārkabhe nṛpavadhūḥ puṃśceṣṭitāgamyagā |
jaivenaikaguṇālparatyatiguṇā vijñānayuktā satī |
dāsī nīcaratārkibhe patiratāduṣṭā prajā svāṃśakaiḥ
|| 5||
[Analyze grammar]

śaśi lagna samāyuktaiḥ phalaṃ triṃśāṃśakairidam |
balābalavikalpenatayoruktaṃ vicintayet
|| 6||
[Analyze grammar]

dṛksaṃsthāvasitasitau parasparāṃśe śaukre vā yadi ghaṭarāśi saṃbhavo'ṃśaḥ |
strībhiḥ strī madanaviṣānalapradīptaṃ saṃśāntiṃ nayati narākṛtisthitābhiḥ
|| 7||
[Analyze grammar]

śūnye kāpuruṣo'bale astabhavane saumyagrahāvīkṣite klīvo'ste budhamandayoścaragṛhe nityaṃ pravāsānvitaḥ |
utsṛṣṭāraviṇā kujena vidhavā vālye astarāśisthite kanyāivāśubhavīkṣite arkatanaye dyūne jarāṃ gacchati
|| 8||
[Analyze grammar]

āgneyairvidhavāstarāśisahitairmiśraiḥ punarbhūrbhavet krūre hīnabale astage svapatinā saumyekṣite projjhitā |
anyonyāṃśagayoḥ sitāvanijayoranyaprasaktāṅganā dyūne vā yadi śītaraśmisahitau bhartustadānujñayā
|| 9||
[Analyze grammar]

saurāraṛkṣe lagnage sendu śukre matrā sārddhaṃ bandhakī pāpadṛṣṭe |
kauje astāṃśe sauriṇā vyādhi yoniścāru śroṇī vallabhā sad grahāṃśe
|| 10||
[Analyze grammar]

vṛddho mūrkhaḥ sūryajaṛkṣe aṃśake vā strī lolaḥ syāt krodhanaścāvaneye |
śaukre kānto'tīvasaubhāgyayukto vidvān bhartā naipuṇajñaśca baudhe
|| 11||
[Analyze grammar]

madanavaśa gato mṛduśca cāndre tridaśagurau guṇavān jitendriyaśca |
atimṛduratikarmakṛcca saurye bhavati gṛhe astamayasthite aṃśake vā
|| 12||
[Analyze grammar]

īrṣyānvitā sukhaparā śaśiśukralagne jñendvoḥ kalāsu nipuṇā sukhitā guṇāḍhyā |
śukrajñayostu rucirā subhagā kalājñā triṣvapyanekavasu saukhyaguṇā śubheṣu
|| 13||
[Analyze grammar]

krūre aṣṭame vidhavatā nidhaneśvaro'ṃśe yasya sthito vayasi tasya same pradiṣṭā |
satsvarthageṣu maraṇaṃ svayam eva tasyāḥ kanyāligo hariṣu cālpasutatvam indau
|| 14||
[Analyze grammar]

saure madhya bale balenarahitaiḥ śītāṃśu śukrendujaiḥ śeṣairvīrya samanvitaiḥ puruṣiṇī yadyojarāśyudgamaḥ |
jīvāra sphuji daindaveṣu baliṣu prāg lagnarāśau same vikhyātā bhuvi naika śāstra nipuṇā strī brahma vādinyapi
|| 15||
[Analyze grammar]

pāpe aste navama gata grahasya tulyāṃ pravrajyāṃ yuvatirupaityasaṃśayena |
udvāhe varaṇa vidhau pradāna kāle cintāyām api sakalaṃ vidheyam etat
|| 16||
[Analyze grammar]

Other editions:

Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Death

Cover of edition (2007)

Brihat Jātaka of Varāhamihira
by Michael D Neely (2007)

Edition includes original Sanskrit text, English translation and word-for-word analysis.

Like what you read? Consider supporting this website: